Podczas egzaminu zdający otrzymuje jeden arkusz egzaminacyjny, który składa się z dwóch
części: a) testu sprawdzającego umiejętność wykonywania na tekście nieliterackim operacji
dowodzących jego rozumienia na różnych poziomach, b) części sprawdzającej umiejętność
tworzenia wypowiedzi argumentacyjnej (wypracowania). Na rozwiązanie zadań z arkusza
zdający ma 170 minut i sam decyduje o rozłożeniu w czasie pracy nad testem
oraz wypracowaniem.
Test
Arkusz egzaminacyjny Test składa się z dwóch zestawów, z których każdy obejmuje:
a) tekst lub dwa teksty liczące łącznie nie więcej niż 500 słów,
b) wiązkę 5–7 zamkniętych i/lub otwartych zadań do tekstu z miejscem na wpisanie odpowiedzi.
Maturzysta rozwiązuje zadania w obu zestawach.
Łącznie w obu zestawach składających się na test znajdzie się 10–13 zadań zróżnicowanych pod względem formy oraz sprawdzających różne kompetencje.
Teksty, do których odnoszą się zadania, zgodnie z podstawą programową mogą mieć charakter popularnonaukowy, publicystyczny lub polityczny.
Zadania w teście mogą mieć formę zamkniętą lub otwartą. Nie ograniczają się
do sprawdzania umiejętności wyszukiwania informacji w tekście, ale – obligatoryjnie – służą
rozpoznaniu poziomu umiejętności analizy tekstu i jego przekształceń, a także świadomości
językowej. Zadania sprawdzają także znajomość utworów literackich.
Wypracowanie
Arkusz egzaminacyjny Wypracowanie sprawdza umiejętność tworzenia wypowiedzi
argumentacyjnej i zawiera dwa tematy do wyboru: jeden wymagający
napisania rozprawki, drugi – interpretacji tekstu poetyckiego. Zdający realizuje jeden,
wybrany przez siebie temat.
• Rozprawka
Zadanie składa się z polecenia i tekstu epickiego lub dramatycznego.
Rozprawka na poziomie podstawowym jest formą wypowiedzi pisemnej na podany temat.
Wypracowanie nie może liczyć mniej niż 250 słów.
• Interpretacja tekstu poetyckiego
Zadanie składa się z polecenia i utworu poetyckiego lub jego fragmentu.
Praca interpretacyjna powinna polegać na przedstawieniu propozycji odczytania utworu
poetyckiego, czyli zaprezentowaniu zrozumianych przez zdającego sensów tekstu. Zadaniem
zdającego jest uzasadnienie postawionej tezy/hipotezy interpretacyjnej za pomocą
argumentów pozwalających na jej uprawomocnienie. Uzasadnienie powinno znajdować
potwierdzenie nie tylko w tekście, ale także w kontekstach (np. biograficznym,
historycznoliterackim, filozoficznym, kulturowym).
Zdający może zbudować wypowiedź w rozmaity sposób:
• w porządku linearnym
prowadzącym od poszczególnych ustaleń analitycznych do wniosków natury ogólnej;
• w porządku linearnym prowadzącym od postawienia tezy/hipotezy poprzez prezentację
argumentów w postaci ustaleń szczegółowych, po sformułowanie wniosku;
• w porządku nielinearnym – zgodnie z pojawiającymi się skojarzeniami, rozszerzającymi krąg ustaleń
lub je zawężającymi i pogłębiającymi.
Interpretacja tekstu poetyckiego winna przybrać formę dłuższej wypowiedzi argumentacyjnej.
Ma ona służyć sprawdzeniu umiejętności zdającego z zakresu tworzenia wypowiedzi pisanej
zgodnie z podstawowymi regułami jej organizacji, zachowującej zasady spójności
znaczeniowej i logicznej, posiadającej czytelną kompozycję, a także spójnej, stosownej
i funkcjonalnej pod względem stylistycznym.
Wypracowanie nie może liczyć mniej niż
250 słów.
Ocenianie
Łącznie za test i wypracowanie można uzyskać 70 punktów, w tym:
• za część testową – 20 punktów,
• za wypracowanie – 50 punktów.